TEACHING . BEELDTAAL VOOR PO GROEP 5 t/m 8
Al eerder schreef ik hier over het vak “Beeldcultuur” of “Beeldtaal” dat ik onderwees op de University of Applied Photography. Het viel mij op, dat onze samenleving die gedomineerd wordt door beeld, weinig bewust is van de invloed en betekenis van al het beeld dat dagelijks ons onderbewuste binnendringt.
In de kleuterklas is men volop bezig met beeldcultuur: alleen al alle pictogrammen wijzen op wat we moeten doen, of waar we moeten zijn, wat het thema van die periode is en hoe de structuur van de dag eruit ziet. En het stoplicht in de klas vertelt onze kinderen wanneer ze mogen praten, wanneer ze stil moeten zijn en wanneer ze wel ìets mogen zeggen als ze eerst hun hand opsteken en de beurt krijgen. Krassen met vetkrijtjes in de kleuren rood, oranje, geel is vuur en vuur betekent werk voor een brandweerman. Allemaal beeldtaal. Ze leren wat letters, maar gebruiken verder bijna niets anders dan beeldtaal. Nu komt het interessante: vanaf groep 4 eist rekenen en spelling (en alles wat daarbij komt) erg veel aandacht op. De toetsen en cito’s vliegen je om de oren in ons huidige toetssysteem. Voor een intensieve beelddenker is dat vrij lastig. Wat opvallend is, is dat in het privé leven van mijn zoon (en veel leeftijdsgenoten), de overige competenties in zijn ontwikkeling het onderwijs in rap tempo voorbij raast. Mede dankzij zijn grenzeloze creativiteit en juist het beelddenken.
State of Mind, Marjon Hoogervorst
Technologie heeft hier een heel groot aandeel in. Ik begin even bij het gamen. Een game als Fortnite waarbij je kan spelen in verschillende werelden, als zijnde een personage (Milan speelt vaak met een vrouwelijk figuur: die zijn minder groot, vallen daardoor minder op en nemen met hun skins minder beeldvulling in waardoor je meer van “de wereld” ziet = allemaal beeldcultuur). Ondertussen communiceert hij met zijn vrienden of andere gamers via de koptelefoon en volgen verschillende aspecten binnen het samenwerken, strategiebepaling, conflicthantering, etcetera zich in rap tempo op. Allemaal beeldcultuur en interessant om het daar eens over te hebben met leerlingen van 8 - 12 jaar.
Als we kijken naar beeldcultuur binnen het Game aspect, heeft het grote invloed op de belevingswereld van de kinderen. Alleen al hierom is het belangrijk om er een groter bewustzijn over te ontwikkelen. Verstaan we de taal van de werelden in beeld binnen de Games? Wat vertellen alle elementen in het beeld? En wat vooral belangrijk is: Hoe kijken anderen hiernaar? Anderen, uit verschillende generaties en culturen?
Hoe leuk is het als kinderen meer bewust worden van de taal van beeld? En hoe leuk is het als ze zichzelf kunnen uitdrukken door middel van verschillende elementen in één beeld samen te voegen?
Hiervoor heb ik een onderwijsprogramma van één dag ontwikkeld en houd ik mij bezig het doorontwikkelen hiervan. In één dag kan ik met een klas (groep 5 t/m 8) op onderzoek uitgaan wat beeldtaal voor hun betekent. Ze leren de invloed van beeld op hun (onder)bewustzijn te begrijpen. En vertellen uiteindelijk hun eigen verhaal in één beeld. Hiervoor voegen ze verzamelde beeldelementen binnen een bepaald thema samen in één beeld door middel van een collage.
Laten we onze kinderen begeleiden in het hebben van voldoende zelfvertrouwen om authentiek te zijn èn te denken. Om ze overal met een open vizier naar te laten kijken zonder te oordelen. Om ze juist “fouten” te laten maken en daarvan te leren en juist door deze “fouten” op andere ideeën te laten komen. Ik denk dat het onderwijs dit kleine beetje extra simpelweg nodig heeft. Het heeft me gegrepen en het laat me niet meer los.
Bij interesse kom ik graag in contact met schoolleiders, docenten en anderen die iets kunnen toevoegen aan de ontwikkeling en uitvoering van dit programma.
TRAINING PHOTOGRAPHY . Expo Ed van der Elsken
De verliefde camera
Vandaag met mijn groep 2e jaars HBO studenten (University of Applied Photography) de expositie van Ed van der Elsken in het Stedelijk Museum van Amsterdam bezocht. Wat was het VEEL! Gelukkig kregen we een interessante rondleiding die ons een beetje inzicht gaf in het grote geheel van deze tentoonstelling, of beter gezegd "de rode draad". Zijn motto was eigenlijk vooral: "Laat zien wie je bent." Kenmerkend voor de rauwe zwart-wit beelden van Ed van der Elsken is dat hij contact maakte met mensen die authentiek waren. Het meest interessante stukje vond ik persoonlijk de periode in zijn leven met Ata Kando. Ik ben onder de indruk van deze vrouw, die het als jonge, alleenstaande moeder van drie kinderen in Parijs weet te rooien met haar prachtige fotografie. Ata Kando leeft nu in Bergen en is 103 jaar oud. De boodschap "Laat zien wie je bent" en "Maak contact" wil ik ook graag aan mijn studenten meegeven. Daar hebben ze veel moeite mee merk ik, en dat begrijp ik ook. Maar vanuit de wisselwerking die er ontstaat in het maken van contact, kun jij je als persoon en als fotograaf onderscheiden.
TRAINING . Collage Art
Beeldcultuur, wat ik geef aan onze tweede jaars HBO studenten aan de Fotovakschool / University of Applied Photography, is een vak waarbij de studenten een analytisch visueel inzicht in hun brein moeten gaan ontwikkelen om beeld te kunnen 'lezen'. Dit doen we met wat we noemen "de semiologie van beeldcultuur". De invloed van media neemt alleen maar toe en het is fijn om te weten waar 'tekens' in foto's naar verwijzen, wat de 'codes' zijn, wat een beeld bij ons persoonlijk teweeg brengt, etcetera.
In de 19e eeuw ontstond bij kunstenaars ongenoegen over het realistische karakter van fotografie. Zij maakten fantasiebeelden door meerdere afbeeldingen over elkaar af te drukken of in elkaar te monteren. Zo ontstond collage en ontwikkelde de autonome fotografie zich verder. Het principe van collage blijft altijd hetzelfde: het scheiden van elementen en het weer bij elkaar brengen.
Deze studenten hebben allemaal vanuit een zelf bedacht thema beeld verzameld om daar vervolgens een nieuw beeld van te maken. Tenslotte hebben we daar een analyse op losgelaten (wat betekent bijvoorbeeld de rode kleur in deze foto?).
Ik (trotse docent) laat je hierbij graag enkele resultaten van studenten laten zien:
TRAINING PHOTOGRAPHY . Beeldcultuur
Ter voorbereiding van mijn les Beeldcultuur (2e jaars HBO University of Applied Photography) een mooi voorbeeld uit de kast getrokken: Kerst met de Wagners uit @volkskrantmagazine. Een heerlijk voorbeeld van de herinnering van het alledaagse. Hoe fotografie de verhouding met onze herinnering aan het uiterlijk verandert. De symboliek van objecten in de foto en de verschillende niveaus van betekenis hiervan.
